Sau 15 năm mở rộng địa giới hành chính, cùng với quá trình đô thị hóa, Thủ đô Hà Nội đã chuyển mình mạnh mẽ, diện mạo đô thị mang một tầm vóc mới khang trang và hiện đại hơn.

Xây dựng Hà Nội là thành phố "Xanh - Văn hiến - Thông minh - Hiện đại". Ảnh: Thùy Chi

Nhiều dự án khu đô thị mới được mở rộng ra 4 hướng Thủ đô

Ngày 1/8/2008, Thủ đô Hà Nội mở rộng địa giới hành chính theo Nghị quyết số 15/2008/NQ-QH12 của Quốc hội khóa XII. Đây là dấu mốc quan trọng phát triển đô thị, đưa Hà Nội trở thành một trong những thủ đô lớn với diện mạo mới, ngày càng văn minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp.

Qua 15 năm thực hiện Nghị quyết 15 của Quốc hội gắn với thực hiện chiến lược và Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, Hà Nội đã có nhiều dự án khu đô thị mới được đầu tư xây dựng đồng bộ, văn minh, mở rộng ra 4 hướng của Thủ đô.

Điển hình Phía Đông của Thủ đô Hà Nội có khu đô thị: Việt Hưng, Vinhomes River side, Vin City Ocean Park... Phía Tây có khu đô thị: Đông Nam Trần Duy Hưng, Mỹ Đình, Bắc/Nam An Khánh, Vin City Sportia, Vinhomes Smart City... Phía Nam có khu đô thị: Linh Đàm, Garmuda... Phía Bắc có khu đô thị: Ciputra, Tây Hồ Tây, khu Ngoại giao đoàn...

Cùng với việc thực hiện xây dựng, cải tạo đô thị, nhiều trung tâm thương mại, khu vui chơi phục vụ nhu cầu mua sắm, vui chơi, giải trí của người dân cũng mọc lên, như: Trung tâm thương mại Vincom, Trung tâm thương mại Big C, Trung tâm mua sắm Aeon Mall, Thiên đường Bảo Sơn…

Hiện TP. Hà Nội cũng đang tập trung đầu tư, chuẩn bị các điều kiện để xây dựng các huyện: Đông Anh, Gia Lâm, Thanh Trì, Hoài Đức, Đan Phượng thành quận; tiếp tục đẩy mạnh phát triển vùng đô thị mở rộng lên phía Bắc với một số dự án, như: Thành phố thông minh Bắc Hà Nội, Trung tâm hội chợ triển lãm Quốc gia, Khu tổ hợp thương mại quy mô lớn Outlet, phát triển khu vực hai bên tuyến đường Nhật Tân - Nội Bài... và đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ để dần xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành thành phố thông minh trong tương lai gần.

Cùng với chương trình trồng mới 1 triệu cây xanh đô thị giai đoạn 2016-2020; 500.000 cây xanh đô thị giai đoạn 2021-2025, Hà Nội đã thực hiện rà soát trồng mới, cải tạo, chỉnh trang, trồng bổ sung thay thế cây xanh, tạo không gian, cảnh quan xanh trên địa bàn thành phố. Hệ thống cây xanh của thủ đô không chỉ làm đẹp cảnh quan mà còn góp phần hạn chế ô nhiễm không khí, tiếng ồn, điều hòa không khí.

Nhằm "phủ sóng" nguồn nước sạch cho người dân, hiện TP. Hà Nội đang triển khai 04 dự án nước sạch, đáp ứng nhu cầu sử dụng nước của 100% dân cư đô thị và mở rộng cấp nước cho khu vực nông thôn. Hạ tầng thoát nước được đầu tư, góp phần hạn chế úng ngập cục bộ kéo dài và đáp ứng tưới tiêu phát triển nông nghiệp,...

Công tác khắc phục tình trạng ô nhiễm, bảo đảm vệ sinh môi trường có chuyển biến; tỉ lệ thu gom chất thải sinh hoạt khu vực nội thành, chất thải y tế đạt 100%; tiếp tục thực hiện kế hoạch di dời các cơ sở công nghiệp không phù hợp quy hoạch, cơ sở ô nhiễm ra khỏi khu vực đô thị.

Ngoài ra, TP. Hà Nội còn khởi công nhiều dự án xây dựng công viên, hồ nước lớn như: công viên văn hóa du lịch vui chơi giải trí Kim Quy (huyện Đông Anh); công viên - hồ điều hòa CV1 Khu đô thị mới Cầu Giấy, công viên hồ điều hòa Nhân Chính; công viên và hồ điều hòa khu phía Bắc và phần mở rộng phía Nam nghĩa trang Mai Dịch... tạo khoảng đệm, không gian xanh mát và là "máy điều hòa không khí" tự nhiên cho khu vực, góp phần cải thiện không gian sống, chất lượng sống cho người dân thủ đô.

Nhằm mang đến những không gian vui chơi, sinh hoạt văn hóa, giải trí cho người dân ngày cuối tuần, Hà Nội đã từng bước đưa vào hoạt động nhiều không gian, tuyến phố đi bộ, như: hồ Hoàn Kiếm và phụ cận, Trần Nhân Tông kết nối với hồ Thiền Quang, công viên Thống Nhất; phố Trịnh Công Sơn, thành cổ Sơn Tây... Việc đưa vào hoạt động các không gian, tuyến phố đi bộ được các chuyên gia quy hoạch đô thị đánh giá cao.

Bên cạnh đó, thành phố còn phối hợp với các đơn vị viễn thông, điện lực thực hiện hạ ngầm đường dây điện, cáp viễn thông đi nổi. Nhiều tuyến phố không còn cảnh các dây điện đan như "mạng nhện" gây mất mỹ quan đô thị. Các tuyến phố sau khi được "xóa mạng nhện", chỉnh trang hè phố, kết hợp trồng thêm cây xanh... đã mang lại cho bộ mặt đô thị ngày càng sáng, xanh, sạch, đẹp và văn minh hơn, góp phần nâng cao chất lượng, môi trường sống của người dân; hướng tới xây dựng thủ đô văn minh, hiện đại, phát triển bền vững.

Để Hà Nội trở thành thành phố đáng sống của cả nước

Có thể thấy, trong những năm qua, Hà Nội sáng hơn, xanh hơn, sạch hơn. Nhiều chủ trương mới, chương trình mới triển khai đã nhận được sự đồng thuận của người dân, bước đầu mang lại hiệu quả đáng ghi nhận như thực hiện chỉnh trang, hình thành văn minh đô thị, nhiều khu đô thị mới được xây dựng đồng bộ, văn minh, tạo nên không gian đô thị hiện đại của thủ đô Hà Nội.

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, các chương trình cải tạo, chỉnh trang, hiện đại hóa đô thị Hà Nội thực hiện thời gian qua đang từng bước tăng tính hấp dẫn cho Hà Nội, góp phần nâng cao chất lượng, môi trường sống của người dân, hướng tới xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, phát triển bền vững.

TS, KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội cho rằng, việc Hà Nội mở rộng địa giới hành chính theo Nghị quyết số 15 của Quốc hội đã tạo đà cho Thủ đô Hà Nội phát triển đồng bộ, hiện đại kết cấu hạ tầng, nhiều khu đô thị mới được xây dựng đồng bộ, hiện đại. Sự hiện diện của các khu đô thị mới ở Hà Nội không chỉ góp phần tích cực vào việc giải quyết căn bản nhu cầu nhà ở của người dân, mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, tạo nên những không gian sống tốt hơn, nhằm phục vụ nhu cầu hưởng thụ cuộc sống ngày càng cao của người dân.

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng đã chú trọng đầu tư cho các chương trình chỉnh trang, hiện đại hóa đô thị theo hướng ngày càng xanh, sạch, đẹp, khang trang, văn minh và hiện đại.

Để giữ vững danh hiệu là một trong những thủ đô có nhiều cây xanh, hồ nước trên thế giới, Hà Nội cũng đã tập trung phát triển đồng bộ hạ tầng kỹ thuật cây xanh, mặt nước, hướng tới xây dựng Thủ đô thành một đô thị "Xanh, văn hiến, văn minh, hiện đại".

Hiện nay, Thành phố đang nhanh tiến độ thực hiện lập lập Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 và các đồ án quy hoạch, đặc biệt là Quy hoạch phân khu các đô thị vệ tinh, quy hoạch xây dựng vùng huyện trên địa bàn Thành phố.

Sau khi Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, TP. Hà Nội cũng đã nhanh chóng lập các quy hoạch chuyên ngành, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và các quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc, làm cơ sở mở rộng không gian đô thị về nhiều hướng.

Bên cạnh việc phát triển các khu đô thị mới, kết cấu hạ tầng nói chung, trong đó có hạ tầng giao thông Thủ đô đã có bước chuyển hóa mới như hệ thống đường bộ, cầu vượt, giao thông công cộng hiện đại, cầu vượt qua sông Hồng phát triển; nhiều tuyến đường, ngõ nhỏ được cải tạo, chỉnh trang…

Theo TS, KTS Đào Ngọc Nghiêm, mặc dù, TP. Hà Nội đã có nhiều chính sách, cơ chế để Thủ đô Hà Nội phát triển theo hướng bền vững, "Xanh, văn hiến, văn minh, hiện đại". Tuy nhiên, trên bước đường phát triển để trở thành một TP. Hà Nội văn hiến, văn minh, hiện đại, Hà Nội vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết.

Hiện TP. Hà Nội cũng đang tập trung chỉ đạo thực hiện 3 nhiệm vụ lớn là: Lập Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; xây dựng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và hoàn thiện hồ sơ sửa đổi Luật Thủ đô. 

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng cần tiếp tục chú trọng đầu tư, xây dựng phát triển đô thị, hoàn chỉnh mô hình cấu trúc phát triển Thủ đô. Khai thác hiệu quả và bền vững các công trình văn hóa, lịch sử, các không gian công cộng, gắn với bảo tồn, phát huy giá trị cảnh quan, lịch sử, bảo tồn không gian lịch sử văn hóa, truyền thống và cảnh quan, xanh, sạch, đẹp và khang trang tại khu vực nội đô lịch sử.

Đồng thời, phát huy cao độ truyền thống của Thủ đô ngàn năm văn hiến, đẩy mạnh ý chí, khát vọng phát triển, xây dựng Hà Nội là thành phố "Xanh - Văn hiến - Thông minh - Hiện đại", là thành phố đáng sống của cả nước, khu vực và thế giới, Thành phố kết nối toàn cầu, Thành phố sáng tạo.